بانک و بازار پول

بانک و بازار پول

بانک و بازار پول، شکل‌دهنده بازاری برای داد و ستد پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین پول است که اصولاً سر رسید کم‌تر از یک سال دارند. بازار پول، یک بازار سازمان‌یافته محسوب نمی‌شود؛ زیرا محل جغرافیایی خاصی برای بازار پول در نظر گرفته نمی‌شود. بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری، موسسات صرافی و دیگر مکان‌هایی که داد و ستد ابزارهای مالی بازار پول در آنها انجام می‌شود، بازار پول را تشکیل می‌دهند.

بازار پول ابتدا با هدف نگهداری نقدینگی مردم تشکیل شد و به عنوان یک محیط امن برای نگه‌داری و محافظت از پول در مقابل سرقت از آن تعبیر می‌شد. با گسترده شدن روابط اقتصادی و ایجاد داد و ستدهای گسترده، وظایف و مسئولیت‌های جدیدی برای بانک‌ها تعریف شد. در طول زمان، بانک‌داری اسلامی با گسترش اختیارات در حوزه مالی، نقش به‌سزایی در سیستم اقتصادی کشور بر عهده گرفت.

بانک‌های تجاری، موسسات مالی و اعتباری، اتحادیه‌ها و مؤسسات اعتباری، نمونه‌های بارزی از مؤسسات مالی فعال در این بازار می‌باشند. در این بازار، بانک مرکزی بر بازار پول و فعالیت‌های بانکی و پولی نظارت دارد و با اعمال سیاست‌های پولی، آن را کنترل می‌کند.

ویژگی‌های اصلی بانکداری اسلامی

۱) ممنوعیت پرداخت و دریافت مبلغ ثابت یا از پیش تعیین‌شده نرخ بهره:
جایگزین این سیستم در بانک‌داری اسلامی، مشارکت و سهیم شدن در سود و منافع است. سود واقعی، زمانی مشخص می‌شود که منافع واقعی در نتیجه معامله حاصل شود.
۲) لزوم انجام عملیات بانکی در قالب روش‌های مالی اسلامی:
عملیات بانکی باید در دو قالب عقود معین (مشارکتی و مبادله‌ای) انجام شود. به عبارتی تخصیص و تجهیز منابع لزوماً باید در قالب یکی از عقود معین صورت گیرد.

عملیات بانکی

به کلیه اقدامات و فعالیت‌های بانکی، عملیات بانکی گفته می‌شود. این عملیات، مطابق با قانون عملیات بانکی بدون ربا، به سه بخش تقسیم می‌شوند:
۱) تجهیز منابع پولی
۲) تخصیص منابع پولی
۳) خدمات بانکی، شامل گشایش اعتبار اسنادی، ضمانت‌نامه، پرداخت قبوض و حواله‌های بانکی، صندوق امانات

تجهیز منابع

سرمایه اصلی بانک که از طریق آن می‌توان عملیات بانکی را انجام داد و نیازهای اعتباری مردم را پاسخ داد، وجوهی است که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی در بانک سپرده می‌شود. تجهیز در واقع عملیات نگه‌داری وجوه و سپرده‌های مردم است که شامل دو مورد زیر است:
۱) سپرده‌های قرض‌الحسنه، که خود شامل جاری و پس انداز است
۲) سپرده‌های سرمایه‌گذاری‌ مدت‌دار

تخصیص منابع

اعطای اعتبار و یا وام و به تعبیر قانون عملیات بانکی بدون ربا، “اعطای تسهیلات” یکی از وظایف مهم و کارکردهای اصلی بانک است. بانک‌ها در اعطای اعتبار باید اصل نقدینگی، اصل منفعت و اصل امنیت را مدنظر قرار دهند. اصولاً حداقل و حداکثر سود و بازده مورد انتظار، همچنین ضوابط تعیین سود و یا نرخ بازده مورد انتظار ناشی از تسهیلات اعطایی بانک‌ها، به تصویب شورای پول و اعتبار می‌رسد.

موسسه بین‌المللی حقوقی مهرآیین نامدار جاوید در این مسیر آماده ارائه مشاوره تخصصی و راهبردی به هموطنان عزیز می‌باشد.